Factoren die de prijs van energie beïnvloeden
De prijs van energie is nooit stabiel. Verschillende factoren zorgen ervoor dat energiemarkten erg volatiel waren in de afgelopen jaren. Hoewel de energieprijzen van dag tot dag schommelen, zijn de prijzen de laatste maanden flink gestegen.
De prijzen van energie worden door meerdere factoren bepaald. De meeste van deze factoren zijn te herleiden tot klimaatverandering, economische ontwikkeling en geopolitieke instabiliteit. Het is belangrijk om goed inzicht te hebben in de factoren die de prijs van energie wereldwijd beïnvloeden. Zo kunt u eventueel anticiperen op de verwachtte kosten ervan in de bedrijfsvoering. TotalEnergies Power & Gas Nederland B.V. volgt deze prijsfactoren op de voet. We zetten enkele opvallende prijsbepalende factoren voor u op een rij.
Weer
Extreme weersomstandigheden hebben invloed op de vraag naar energie. In de eerste maanden van 2021 was het bijvoorbeeld erg koud, waardoor er veel energie is verbruikt. Andere jaren herstelden we deze voorraden in de zomermaanden. Door het aantrekken van de economie steeg de vraag naar energie echter weer. Hierdoor bleven de gasvoorraden laag.
Scheepvaart
De prijs van stroom houdt nauw verband met de prijs van kolen. En kolen worden verscheept. Als het waterpeil in grote rivieren door warm weer en klimaatverandering laag is, kunnen schepen maar half worden geladen en stijgt de energieprijs navenant.
Onderhoud
Onderhoud aan de energie-infrastructuur kan veel invloed hebben op stroom- en gasprijzen. Als bijvoorbeeld de Nordstream (de gasleiding tussen Duitsland en Rusland) voor onderhoud gesloten is, betrekt het Europese continent grotendeels gas uit Noorwegen. Dit is vooraf gepland, maar gasleidingen zijn soms ook door incidenten gesloten, wat invloed kan hebben op de spotprijzen. Ook bij stroom kan onderhoud van invloed zijn. Denk bijvoorbeeld aan onderhoud of sluiting van kerncentrales.
Olie- en gasprijzen
Olie- en gasprijzen zijn belangrijke prijsbepalende factoren voor de Nederlandse energiemarkt. Vooral oliemarkten zijn volop in beweging. Aan de ene kant is er meer vraag naar energie, door bijvoorbeeld de aantrekkende economische groei in Azië. Aan de andere kant is er een teruglopend energieaanbod. Dat kwam bijvoorbeeld door productieproblemen in onder andere Angola, Venezuela en Libië. En door geopolitieke ontwikkelingen. Na terugtrekking van de Verenigde Staten uit de Iran-deal kan Iran bijvoorbeeld geen olie meer exporteren.
Kolenprijzen
De Nederlandse energiemarkt is nog grotendeels afhankelijk van kolen aangezien een groot deel van de stroom in Nederland wordt opgewekt door kolencentrales. Het Nederlandse kabinet heeft besloten om alle kolencentrales versneld te sluiten. In Duitsland is al eerder een soortgelijk besluit genomen, wat zorgde voor een prijsreactie. Ondanks het voornemen om af te stappen van kolen, stijgt de kolenprijs nog steeds, onder invloed van bijvoorbeeld de stijgende vraag vanuit Azië en de relatief hoge CO2 prijzen.
Gasbesluit Groningen
Het kabinetsbesluit ten aanzien van de gaswinning uit Groningen heeft ook invloed op de prijs. Waar in 2013 nog 53 miljard kuub gas uit Groningen kwam, moet voor 2030 de gaswinning helemaal gesloten zijn. Daarvoor moeten gasverbruikers dus overschakelen naar een ander soort gas of een vorm van duurzame energie.
Klimaatbeleid en energietransitie
Nederlandse klimaatbeleid is van invloed op de Nederlandse energiemarkt. Klimaatonderhandelingen tussen milieuorganisaties, bedrijfsleven en overheden leiden tot de volgende maatregelen:
- Aardgas wordt duurder (door belastingen), elektriciteit goedkoper;
- Elektrificatie van vervoer (auto’s, bussen en zwaar transport);
- Meer gebruik van duurzame biobrandstoffen;
- Verruiming van aantal windparken op zee tussen 2023 en 2030;
- Meer duurzame energie opwekking door wind- en zonne-energie.
Naast deze prijseffecten vergt de energietransitie van overheden en bedrijven investeringen in installaties (zon en wind) en energieopslag.
Geopolitiek en internationale handel
Verschillende geopolitieke ontwikkelingen zijn van invloed op energiemarkten. Zo kan bijvoorbeeld een mogelijke handelsoorlog tussen de Verenigde Staten, Europa en China leiden tot een lagere globale economische groei. Minder handel betekent minder bewegingen, minder scheep- en luchtvaart en dus minder vraag naar energie. Ook kan de Brexit leiden tot minder bilaterale handel tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Met bijvoorbeeld een lagere koers van de Pond tot de Euro wordt het voor Nederland duurder om gas te exporteren naar het Verenigd Koninkrijk.
Deze en nog veel meer factoren zijn van invloed op de prijs van energie per week, per dag en zelfs per uur. Afhankelijk van uw risicobereidheid en de inkoopstrategie is dus het belangrijk om dit soort prijsbepalende factoren te begrijpen en te volgen.